DO YOU COPY
Deze tentoonstelling is geboren uit gesprekken tussen Erik, Saminte, Rob, D´Laine en mij over:
+ Zero als internationale kunststroming,
+ en de neerslag in de Hollandse Nul-beweging
+ en de Nieuwe stijl in de literatuur.
Waar komt “Do you copy?” vandaan? Wat betekent het?
Het is een term uit de radiocommunicatie door vliegtuigpiloten, vrachtwagenchauffeurs of stuurmannen.
Het betekent, “Hoor je mij?” of, “Begreep jij dat?” of, “Hoorde je het bericht?”
Do You Copy heeft dus een fijne dubbele betekenis:
+ meta-communicatie: dus communicatie over de communicatie
+ en tegelijk de inhoudelijke vraag naar betekenis en begrip.
En dan wil ik nu graag iets vertellen over de getoonde kunst, en de kunstenaars.
Dwight Marica
Dwight Marica, de onvermoeibare pionier en 20 jaar lang boegbeeld van het beroemde Rotterdamse kunstenaarsinitiatief Cucosa (onder de Hofbogen van NS-station Hofplein), woont en werkt nu in Den Haag. Zijn nieuwe werk is in constructie en stijl duidelijk een verdere ontwikkeling van wat we in 2019 gezien hebben in de spraakmakende show ‘Architecture of Art’ (galerie Frank Taal). De lagen houtjes en latjes en verfstippen zijn meer geconcentreerd. De dichtheid is opgeschroefd, het programma is verdicht. De nieuwe werken winnen daardoor sterk aan kracht en esthetiek.
Pieter Lemmens
‘Mijn waarheid is absoluut,’ zegt Lemmens met een kwajongensglimlach. Met zijn werk valt hij juist het versteende bos van absoluten aan. Zijn aanval gebeurt gelukkig niet door een gewettigde verbrande-aarde politiek, maar door het speels oplichten van wat opgedroogde idealen.
‘As the greatest philosopher already explained to us, if you have nothing, you are nothing!’ was een tekstwerk uitgemaaid in poldergras met de omvang van een voetbalveld in Bergen. Tijdens het hoogtepunt van de occupy beweging met hun tentenkamp rondom het World Trade Centre-gebouw in Den Haag, kwam Lemmens met een spandoek waarop stond: ‘ABN-AMRO approves this message’.
Zijn schilderijen – soms puur tekst als beeld – zitten vol met krassen en teksten en tekens en verfklodders en hebben titels als ‘Follow the Leader’, ‘Explained’, ‘Less is Mort’ en ‘Big Bonanza’.
Met het clownsmasker op worden heilige huisjes ontwricht, maar Lemmens toont ons ook nog een ander gezicht. Een dichterlijke kant. Hij nodigt ons indirect uit, zijn teksten daadwerkelijk te lezen…
Rob van der Hoeven
Van der Hoevens ode aan de kunstenaar Piero Manzoni draagt de titel: ‘Celebrated Plinth of Conceptual Cumulations 1917-2017’. Dit werk omvat 90 blikjes – net als de beruchte 90 blikjes van Manzoni – en viert 100 jaar conceptuele kunst waarvan het startpunt door Van der Hoeven bij Duchamp wordt gelegd in het begin van de 20ste eeuw. Maar deze conceptuele draad loopt ook door het werk van Manzoni in de jaren zestig en Van der Hoevens eigen werk blikt zich in deze kunstgeschiedenis. De coördinaten die op het blikje staan – op de bodem met de hand gestanst – zijn de coördinaten van het oude atelier van Rob van der Hoeven.
Het feest van het kunstmaken wordt gevierd. De vader van Manzoni zei tegen Piero: ‘Wat jij maakt is shit!’. En prompt voegde zoonlief Manzoni de daad bij dat woord en conserveerde zijn ‘Merde d’Artiste’. Van der Hoeven heeft zijn blikjesinstallatie als een piramide gestapeld en gunt ons met drie rotaties per minuut een blik aan alle kanten zonder zelf te hoeven bewegen.
Daarnaast zijn er sterke nieuwe minimalistische werken in grijs en wit met titels als ‘Do You Copy’, 01, 02, 03, 04 etc. Zijn het ontwerpen voor futuristische machines? Zijn dit witte motoren? Van der Hoeven ligt zichtbaar op een vaste minimalistische koers, & we like it!
Rolf Den Dunnen
Den Dunnen is nog altijd in de ban van typemachines. Typemachines zijn volgens hem niet alleen prachtig op zichzelf, maar ze dragen hun legendarische associaties van decennia met zich mee. Dit werk is geïnspireerd op de ZERO-beweging van begin jaren zestig. In de herhaling van Den Dunnens getypte letters, woorden of tekens zit een verborgen schoonheid. In de herhaling zit een grandeur, een grootsheid verborgen. Maar in de herhaling zit ook een vervreemding. Door de herhaling van hetzelfde, het achter elkaar aaneenrijgen en deels overlappen van de getypte cijfers, letters, woorden en tekens ontstaat een gecodeerd geheimzinnig beeld. Het is deze verbeelde mystificatie die soms inderdaad iets ‘groots’ onthult, maar tegelijk ook iets vreemds of niet eigens, iets geheimzinnigs waar we ons niet helemaal bij thuis voelen. De vervreemding van dit werk wordt soms geduid als: religieus of overstijgend, maar niet in een metafysische zin. Het werk lijkt te speuren naar een levende overstijging: een verwondering en viering van de sterfelijkheid.
Het nieuwe werk op canvas is op zijn Olympia typemachines gerold als op een pijnbank waar alle geheimen aan worden ontrukt in azuurblauw, rozerood en glorieus zwartgrijs.
Saminte Ekeland
Ekelands werk kenmerkt zich door een chemisch huwelijk tussen materiaal en stijl. Het ‘doek’ is altijd transparant plastic. Het doek is daarmee nooit het blanco doek, maar altijd het doek-in-de-wereld. Ekelands stijl is in de afgelopen 18 jaar geëvolueerd van abstracte collages met spelden, van papier naar figuratieve beelden van panty’s en naaigaren, en nu wit geschilderd zwart naaigaren. Het bronmateriaal is een eigen foto of een nieuwsfoto. Gelaagdheid in een vrij letterlijke betekenis is tevens kenmerkend voor haar stijl. Het is verwant aan schildertechnieken waar de ene laag door de andere zichtbaar is. Die stijl is mede gedreven door de inhoud van haar werk. Die kan worden omschreven als ‘kwetsbaar’ en ‘vloeibaar’ terwijl het onderwerp vaak juist heel scherp en hard is.
Het nieuwe werk is vrij abstract en wit, en wijst toch naar de onontkoombare invloed van Piero Manzoni. Deze Milanese zwaargewicht, die al zulke diepe sporen heeft getrokken in zijn eigen generatie kunstenaars, lijkt dat ook te doen met deze generatie.